Diagram aktywności

Modelowanie przepływu czynności jest jedną z najważniejszych technik oferowanych przez język UML. Rozdział ten zawiera opis notacji i semantyki diagramu czynności zwanym także diagramem aktywności. .

Diagram czynności – definicja i zastosowanie

Diagram czynności (ang. activity diagram) jest diagramem interakcji, który służy do modelowania dynamicznych aspektów systemu. Jego zasadniczą funkcją jest przedstawienie sekwencji kroków, które są wykonywane przez modelowany fragment systemu.

Diagram czynności – notacja i semantyka

Aktywność

najczesciej_stosowana_notacja_UML_2011_html_m31b7599e

Rysunek 50. Aktywność – notacja z parametrami wejściowymi i wyjściowymi

Aktywność (ang. activity) jest sparametryzowanym zachowaniem systemu, przedstawionym w postaci uporządkowanych, podrzędnych elementów, z których najważniejszym jest akcja. Aktywność służy do zaprezentowania tych behawioralnych aspektów systemu, które mogą zostać zdekomponowane za pomocą czynności. Aktywność może stanowić oddzielny diagram czynności.

Czynność

najczesciej_stosowana_notacja_UML_2011_html_25d400f9

Rysunek 51. Czynność – notacja

Czynność (ang. action) jest wykonywalnym węzłem aktywności, który reprezentuje transformację lub proces modelowanego systemu. Wynikiem działania czynności może być zmiana stanu systemu lub zwrócenie wyniku
(ang. reference). Czynność nie podlega dekompozycji.

Przepływ sterujący

najczesciej_stosowana_notacja_UML_2011_html_m42904995

Rysunek 52. Przepływ sterujący – notacja

Przepływ sterujący (ang. control flow) to element, który prezentuje przejście pomiędzy węzłami diagramu czynności.

Przepływ obiektu

najczesciej_stosowana_notacja_UML_2011_html_m42904995

Rysunek 53. Przepływ obiektu – notacja

Przepływ obiektu (ang. data flow), zwany także przepływem danych
to element, który prezentuje przejście pomiędzy węzłami diagramu widoku interakcji.

Węzeł końcowy

najczesciej_stosowana_notacja_UML_2011_html_m684b5132

Rysunek 60. Węzeł końcowy – notacja

Węzeł końcowy (ang. activity finale node) to element kończący aktywność. Aktywność może mieć więcej niż jedno zakończenie.

Węzeł początkowy

najczesciej_stosowana_notacja_UML_2011_html_m4b1c118c

Rysunek 61. Węzeł początkowy – notacja

Węzeł początkowy (ang. activity initial node) to element rozpoczynający aktywność. Aktywność może mieć tylko jeden węzeł początkowy.

Węzeł decyzyjny

najczesciej_stosowana_notacja_UML_2011_html_74f75125

Rysunek 63. Węzeł decyzyjny – notacja

Węzeł decyzyjny (ang. decision node) to element, który umożliwia dokonanie wyboru pomiędzy kilkoma możliwościami. Umieszczenie węzła decyzyjnego na diagramie oznacza, że nie ma jednej ścieżki wykonywania poszczególnych aktywności (istnieją ścieżki alternatywne). Węzeł decyzyjny może mieć jedno wejście dla przepływu sterującego i minimalnie dwa wyjścia przepływów. Na wyjściach z węzła decyzyjnego znajdują się wykluczające się warunki dozoru. Istotne jest, by warunki dozoru uwzględniały wszystkie możliwości, tak by nie dopuścić do zatrzymania przepływu na węźle.

Język UML dopuszcza, by jedno wyjście z węzła było opisane warunkiem [else], który oznacza ścieżkę, jaka powinna być wybrana w przypadku niespełnienia warunku dozoru wszystkich pozostałych wyjść.

image

Rysunek 64. Przykładowe zastosowanie węzła decyzyjnego na diagramach czynności

Często warunek dozoru jest bardzo długi, dlatego też, by zwiększyć czytelność diagramu, można zastosować wyrażenie decyzji, które wraz ze słowem kluczowym <<decisionInput>> zapisane jest w notce (rys. 65). Przedstawienie takie dozwolone jest tylko w sytuacji, gdy na każdym wyjściu jest ten sam warunek, którego parametry można wyrazić językiem matematyki.

najczesciej_stosowana_notacja_UML_2011_html_m55cd26a7

Rysunek 65. Warunek dozoru zapisany za pomocą notki ze słowem kluczowym <<decisionInput>>

Węzeł połączenia

najczesciej_stosowana_notacja_UML_2011_html_74f75125

Rysunek 66. Węzeł połączenia – notacja

Węzeł połączenia (ang. merge node) to węzeł, w którym następuje scalenie kilku alternatywnych przepływów. Węzeł ten nie jest elementem synchronizującym.

Partycja aktywności

najczesciej_stosowana_notacja_UML_2011_html_m1b4858cd

Rysunek 71. Partycja aktywności – notacja

Partycja aktywności (ang. activity partition) jest to część diagramu czynności, która grupuje czynności charakteryzujące się podobnymi cechami. Partycja aktywności w UML 1.x nosiła nazwę torów (ang. swimlines). Partycję aktywności można stosować zarówno pionowo, jak i poziomo, co umożliwia grupowanie czynności w wydajniejszy sposób.

Istotą diagramów czynności jest możliwość modelowania kolejno wykonywanych czynności z uwzględnieniem przepływu danych i równoległego wykonywania wybranych czynności.

Pozostałe diagramy UML:

    1. By zmienić action na activity trzeba W zakładce Design wybrać Edit (grupa element) i tam jest Change Type. Potem wybrać należy Activity i zmiana nastąpi 🙂
      Zmian typu elementu

  1. W modelowaniu ważny aspektem jest standaryzacja dlatego warto określić jedną formę opisu czynności np. rozkazującą „Przyznaj rabat” lub rzeczownikową „Wybór pojazdu”.
    Jaka forma najlepsza?

    1. TA forma jest lepsza, która bardziej pasuje zespołowi. Najczęściej korzystam z rzeczowników odczasownikowych, np.: przygotowanie faktury, opisanie faktury itd…

  2. „Węzeł początkowy (ang. activity initial node) to element rozpoczynający aktywność. Aktywność może mieć tylko jeden węzeł początkowy.”
    Ten zapis jest nieprawidłowy. Aktywność może mieć więcej niż jeden węzeł początkowy – UML Specification Foundation 2.5.1 rozdział 15.3.3.1

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Scroll to Top